Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2003
Η πολυσυζητημένη παράσταση «Το Ελληνάκι του Καυκάσου»
τώρα και στο Ρέθυμνο
Μια τρυφερή, πολιτική ιστορία αφιερωμένη στον Ελληνισμό της πρώην ΕΣΣΔ και βασισμένη στο διήγημα του γεωργιανού συγγραφέα Νόντα Ντουμπάτζε «HELLADOS» «Το Ελληνάκι του Καυκάσου» θα παρουσιαστεί και στο Ρέθυμνο μετά την τεράστια επιτυχία που σημείωσε στα Χανιά από την εταιρεία τέχνης «Βιολέττα».
Μια παράσταση που συγκέντρωσε αριστουργηματικές κριτικές που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και παρουσιάζει με τρόπο μοναδικό και ιδιαίτερο τον δύσκολο και καθημερινό αγώνα της προσφυγιάς. Ένας αγώνας που αναβιώνει καθημερινά στα μάτια μας και σήμερα, ένα έργο γεμάτο συναισθήματα που πρέπει να δουν όλοι οι Ρεθυμνιώτες γιατί εκτός των άλλων στους συντελεστές της αριστουργηματικής αυτής δουλειάς υπάρχουν και δύο συντοπίτες.
Πρόκειται για τον Κωστή Καπελώνη που έκανε τη σκηνοθεσία αλλά και τον Γιώργο Σηφάκη που έκανε τα σκηνικά. Οι υπόλοιποι συντελεστές της παράστασης είναι ο Λεωνίδας Μαριδάκης που επιμελείται της καταπληκτικής μουσικής που ακούγεται στην παράσταση και οι ηθοποιοί: Μαρία Εγγλεζάκη, Κατερίνα Μηλιώτη, Άρτεμις Ορφανίδου, Μαρινέλλα Βλαχάκη.
Οι παραστάσεις του Ρεθύμνου θα δοθούν στην αίθουσα του Ωδείου στις 11,12 και 13 Οκτωβρίου, 7& 9.30μ.μ. και τις τρεις μέρες και για τα μεγαλύτερα παιδιά τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν το έργο θα δοθεί μια πρωινή παράσταση την Κυριακή 12 Οκτωβρίου στις 11π.μ.
«Χανιώτικα Νέα», Σάββατο 31 Μαΐου 2003
Ένα Ελληνάκι… όνειρο!
«Το Ελληνάκι του Καυκάσου»
Μια υπέροχη παράσταση τόσο σύνθετη μέσα στην απλότητά της, τόσο εντυπωσιακή και λυρική και συνάμα τόσο εκφραστική και ανατρεπτική… στα σκηνικά, στα κουστούμια, στη μουσική, στην εναλλαγή των ρόλων. Τηρώντας τη ρήση των αρχαίων ημών προγόνων «ουκ εν τω πολλώ τω ευ», μέσα σε μια μονάχα ώρα περνά τα μηνύματα της φυσικά, τραγουδιστά, αβίαστα, με γνήσιο γλυκό χιούμορ και ζεσταίνει την ψυχή, τη μαλακώνει, την ευαισθητοποιεί.
Η τρυφερή παιδική φιλία που περνά πρώτα «δια πυρός και σιδήρου», δοκιμάζεται και κονταροχτυπιέται για το αρχηγιλίκι κι ύστερα γίνεται δυνατή κι αληθινή.
Η αλήθεια, όπως μόνο τα παιδικά μάτια βλέπουν και μόνο η παιδική ψυχή νιώθει κι ακουμπά πραγματικά.
Η συναδέλφωση λαών, απλού φτωχού κόσμου που αγωνίζεται για την επιβίωση. «Στης κολχίδας το λιμάνι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, από την αυγή ως το δείλι, κουβεντιάζουν κι είναι φίλοι».
Η φυγή κι ο φόβος… Ο ξεριζωμός…
Και πάνω απ’ όλα το ανεξάντλητο θέμα «πατρίδα». Όλα τα παραπάνω περνούν με θαυμάσιο τρόπο, μέσα από την έκφραση, την κίνηση και τον παραστατικό λόγο των τεσσάρων κοριτσιών ηθοποιών. Μπράβο τους!
Μπράβο και στο σκηνοθέτη τους και σ’ αυτούς που επιμελήθηκαν τα σκηνικά, τα κοστούμια, τη μουσική.
Τέλος μιλώντας και ως εκπαιδευτικός, θεωρώ ότι είναι μια παράσταση που θα έπρεπε να παρακολουθήσουν όλοι οι μαθητές γιατί έχει πραγματικά πάρα πολλά να τους προσφέρει.
Μαρία Σαρρή – Σαββάκη
Δασκάλα
«Χανιώτικα Νέα», Παρασκευή 9 Μαΐου 2003
Πνευματικά και Καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας
Γράφει ο Σταμάτης Απ. Αποστολάκης, δάσκαλος - λαογράφος
«ΤΟ ΕΛΛΗΝΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΥΚΑΣΟΥ» στο θέατρο Βλησίδη
Παρακολουθήσαμε προχθές το βράδυ, στο θέατρο Δ. Βλησίδη, στο Κουμ Καπί, το έργο του γεωργιανού συγγραφέα Nodar Dumbadze (1928-1984): «Το Ελληνάκι του Καυκάσου», σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη.
Τη μετάφραση του έργου στα ελληνικά, έκανε η γεωργιανή επιστήμονας και λογοτέχνης κ. Θάμαρ Μέσχη (γνωστή από τις μεταφράσεις του Καζαντζάκη στα γεωργιανά, καθώς και άλλων Νεοελλήνων Λογοτεχνών, αλλά και από τις συχνές επισκέψεις της στα Χανιά, που όπως λέει την μαγεύουν!).
«Το Ελληνάκι του Καυκάσου», με τους ιδιαίτερα ευρηματικούς σκηνοθετικούς τρόπους και τεχνικές, αλλά προπάντων με την συναρπαστική τέχνη των ηθοποιών: Μαρινέλλας Βλαχάκη (της ευαίσθητης ποιήτριας), Κατερίνας Μηλιώτη, Αρτέμιδας Ορφανίδου και Μαρίας Εγγλεζάκη, μας συνεπήραν, εκεί στο ήσυχο θεατράκι Βλησίδη και μας ταξίδεψαν ως «το παραθαλάσσιο Σουχούμι», βάζοντάς μας μετόχους στα πάθια και στους καημούς «του Γιαγγούλη», του υπερήφανου «που ήταν Ελλάδος»!, με τα μάγια της θείας τέχνης των!
Ήταν μια παράσταση που μας συνεπήρε όλη την παρέα που πήγαμε… Τελικά, η ΒΙΟΛΕΤΤΑ, η αθόρυβη αυτή εταιρεία Τέχνης στην πόλη μας, κάθε φορά μας ξαφνιάζει, μας ενθουσιάζει, μας τέρπει, μας προβληματίζει! Να ‘ναι καλά!
«ΚΗΡΥΞ», Πέμπτη 5 Ιουνίου 2003
«Το Ελληνάκι του Καυκάσου»
(ή το ποιοτικό θέατρο)
Λένε πως στην Επαρχία δεν παίζεται καλό θέατρο. Και συνήθως έτσι γίνεται, γιατί οι θεατρικές ομάδες είναι κυρίως ερασιτεχνικές και αβοήθητες. Όμως, κάποιες φορές, μερικές από αυτές τις θεατρικές ομάδες κάνουν θαύματα.
Ένα μικρό «θαύμα» είχαμε την τύχη να απολαύσουμε πριν λίγες μέρες στο μικρό, μα καλοπληρωμένο, θεατράκι στο Κουμ Καπί στο θέατρο Δ. Βλησίδη.
Εμείς απολαύσαμε, από τη σοβαρή ΒΙΟΛΕΤΤΑ, «¨Το Ελληνάκι του Καυκάσου», βασισμένο στο έργο του Γεωργιανού συγγραφέα Nodar Dumbadze, σε μετάφραση Θάμαρ Μέσχη, και σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη. Ένα έργο για όλες τις ηλικίες. Ένα έργο, που σαν παραμύθι και παιχνίδι, περνάει τα μηνύματα των χαμένων πατρίδων, τον πόνο αυτών που τους αναγκάζουν να εγκαταλείψουν τη γη τους στην οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν, να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και τους φίλους τους. Και γνώρισε ο Ελληνισμός πολλές τέτοιες στιγμές.
Παράλληλα μέσα από το έργο φαίνεται και το Φιλόπρωτο του Έλληνα, που θέλει πάντα να είναι πρώτος, να είναι αρχηγός.
Το Ελληνάκι του Καυκάσου λοιπόν.
Ένα έργο για όλους, μικρούς και μεγάλους.
Ένα έργο καλοπαιγμένο, όπου θα παρακαλούσες να αργήσει πολύ να πέσει η αυλαία.
Τέσσερις όλοι όλοι οι ηθοποιοί, που σήκωσαν το βάρος όλου του έργου. Αλλά και οι τέσσερις ήσαν υπέροχες, αφού μόνο γυναίκες ήσαν οι ηθοποιοί. Η μία καλύτερη από την άλλη.
Το καλό αποτέλεσμα οφείλεται νομίμως
1) Στην καλή επιλογή του έργου. Φαίνεται ότι αυτός που το επέλεξε ξέρει καλά από θέατρο.
2) Στην καλή σκηνοθεσία. Η υπογραφή του Κωστή Καπελώνη είναι εγγύηση και απόδειξη ταυτόχρονα.
3) Στην υποκριτική ικανότητα των ηθοποιών.
4) Η αγάπη και το μεράκι όλων των συντελεστών γι’ αυτό που έκαναν και κάνουν. Το έργο αυτό θα πρέπει να το δουν όσο πιο πολλοί μαθητές είναι δυνατόν να το δουν.
Γιατί είναι μια καλή θεατρική παράσταση (όσο λιτή κι αν είναι) και γιατί είναι ένα καλό μάθημα ιστορίας και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Συγχαρητήρια σ’ όλους τους συντελεστές της παράστασης και όλο ξεχωριστά στη «ΒΙΟΛΕΤΤΑ» που μας δίνει τέτοιες δουλειές.
Εμείς θα περιμένουμε να χαρούμε και το επόμενο τόλμημά της.
Στην αρχαία Αθήνα, επειδή το θέατρο εθωρείτο σχολείο για όλους, η πόλη πλήρωνε το εισιτήριο των φτωχών. Ο Δήμος Χανίων θα μπορούσε και αυτός να βοηθήσει, όχι πληρώνοντας το εισιτήριο των φτωχών, αλλά μειώνοντας το ενοίκιο του θεάτρου (οικήματα)
Κώστας Μουτζούρης
Φιλόλογος
Το Ελληνάκι του Καυκάσου στις Στέρνες Ακρωτηρίου
Μια εξαιρετική θεατρική παράσταση θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το Σάββατο 9 Αυγούστου, 9.30μ.μ. στην αυλή του Δημοτικού σχολείου Στερνών.
Το θεατρικό έργο «το Ελληνάκι του Καυκάσου», βασισμένο στο διήγημα «HELLADO» του Γεωργιανού συγγραφέα Νόνταρ Ντουμπάτζε (Nodar Dumbadze) αναφέρεται στην ιστορία του Γιαγγούλη Αλεξανδρίδη που γεννήθηκε το 1924 στο παραθαλάσσιο Σουχούμι της Γεωργίας στον Καύκασο. Το 1939 αναγκάζεται να φύγει με τον πατέρα του για την Ελλάδα μα όχι χωρίς δυσκολία και πόνο.
Επαναπατρισμός, παλιννόστηση, επιστροφή – προσφυγιά, ξεριζωμό: λέξεις επίκαιρες, πολυδιάστατες που χαράζονται διαφορετικά στην ψυχή κάθε ανθρώπου και σημαδεύουν τη ζωή του.
Την ιστορία αυτή διάλεξε η εταιρεία τέχνης «ΒΙΟΛΕΤΤΑ» και παρουσιάζει με επιτυχία σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη, μουσική Λεωνίδα Μαριδάκη, σκηνικά Γιώργη Σηφακάκη ενώ τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Μαρία Εγγλεζάκη, Κατερίνα Μηλιώτη, Άρτεμις Ορφανίδου και Μαρινέλλα Βλαχάκη.
Πρόκειται για μια αξιόλογη θεατρική παράσταση που συνδυάζει χιούμορ και προβληματισμό και είναι πραγματικά κατάλληλη για όλη την οικογένεια όχι μόνο εξαιτίας του περιεχομένου και της απόδοσης του έργου αλλά και λόγω της ελεύθερης εισόδου.
Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι να μένεις στις Στέρνες ή σε κάποια κοντινή περιοχή και να μπορεί να παρακολουθήσεις με την οικογένειά σου μια σπουδαία θεατρική παράσταση χωρίς να τρέχεις στα Χανιά ή σε άλλη πόλη είναι σημαντικό!
Ο Δήμος Ακρωτηρίου και οι υπεύθυνοι για τα πολιτιστικά θέματα φαίνεται ότι νοιάζονται, ψάχνουν και διαλέγουν τις καλύτερες εκδηλώσεις και παραστάσεις για να τις προσφέρουν στους δημότες τους.
Ευχαριστούμε λοιπόν εκ των προτέρων το Δήμο Ακρωτηρίου και την εταιρία τέχνης «ΒΙΟΛΕΤΤΑ» για την υπέροχη παράσταση που πρόκειται να μας παρουσιάσουν.
Δέσποινα Τζιάκη
Αγαπητή μας Μαρινέλλα,
Θέλουμε να σου εκφράσουμε και γραπτά τα συγχαρητήριά μας για το τελευταίο σου έργο που μας χάρισε απέραντη συγκίνηση. Και από προηγούμενα έργα σου μας είναι γνωστές οι ευαισθησίες σου σε θέματα κοινωνικά, ιστορικά, πολιτιστικά, σε θέματα που διδάσκουν ανθρωπιά, αγάπη, αλληλεγγύη, πράγματα που τόσο απουσιάζουν από τη σημερινή μας εποχή. Αλλά το «Ελληνάκι του Καυκάσου» ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Έργο βαθιά ανθρώπινο με μεγάλη κοινωνική σημασία, αλλά ταυτόχρονα και τόσο επίκαιρο: Και σήμερα βλέπουμε τα ατέλειωτα καραβάνια των ανθρώπων που αναγκάζονται να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.
Για εμάς, το «Ελληνάκι του Καυκάσου» ήταν μια παράσταση ξεχωριστή που μας συγκίνησε βαθιά. Και αυτό, γιατί στα μέσα του αιώνα που πέρασε, δημιουργήθηκε στην ίδια χώρα – την πρώην Σοβιετική Ένωση - στην πόλη Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν άλλη μια πολυπληθής κοινότητα Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων που συνδεθήκαμε και γνωριστήκαμε με τους Έλληνες του Καυκάσου οι οποίοι καταδιώχτηκαν από τον Στάλιν και εξορίσθηκαν στις στέπες του Καζαχστάν.
Όσοι βιώσαμε την ξενητειά της Τασκένδης υποφέραμε από έντονη νοσταλγία για την Πατρίδα, όπως και ο Χρήστος Αλεξανδρίδης, την ώρα που επαναπατρισμού, ενώ τα παιδιά νοσταλγούσαν βέβαια στην Ελλάδα αλλά ταυτόχρονα ένιωθαν δικό τους τον τόπο που γεννήθηκαν, που είχαν τους φίλους τους όπως και ο γιος του Χρήστου, ο Γιαγκούλας…
Σ’ ευχαριστούμε που μας πρόσφερες τόση συγκίνηση. Ευχόμαστε στην Εταιρεία «ΒΙΟΛΕΤΤΑ» να ανεβαίνει όλο και πιο πάνω. Να προσφέρει στον κόσμο δυνατή συγκίνηση και ανθρωπιστικές παρορμήσεις.
Με αγάπη κι εκτίμηση
Μάιος 2003
Αργυρώ ΚΟΚΟΒΛΗ, Νίκος ΚΟΚΟΒΛΗΣ
«Χανιώτικα Νέα», Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2003
Πνευματικά και Καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας
Γράφει ο Γιάννης Σουρής, Φοιτητής του τμήματος Θεατρικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το έργο «Το Ελληνάκι του Καυκάσου» παρουσιάζεται σε παραγωγή της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Τέχνης «Βιολέττα». Οι παραστάσεις ήδη ξεκίνησαν και συνεχίζονται μέχρι τις 10 Οκτωβρίου στο θέατρο «Δημήτρης Βλησίδης».
Η δράση του έργου τοποθετείται στο Σοχούμι, μια παραθαλάσσια πόλη της Γεωργίας στους πρόποδες του επιβλητικού Καυκάσου. Εκεί καταφθάνει για να ζήσει μαζί με τη θεία του ο Γκέμαλ, που πρόσφατα έμεινε ορφανός. Οι συνομήλικοι της νέας γειτονιάς τον αντιμετωπίζουν εχθρικά. Αρχηγός τους έχει ανακηρυχτεί ο Γιαγγούλη Αλεξανδρίδης, ένα στιβαρό παιδί ελληνικής καταγωγής. Στην μπλούζα του διακρίνουμε τη λέξη «HELLADOS». Όπως ορίζουν οι άγραφοι νόμοι της συμμορίας, τα δύο παιδιά – ο αρχηγός και ο καινούργιος «εισβολέας» - πρέπει να χτυπηθούν, για να υπερισχύσει ο δυνατότερος. Παλεύουν ασταμάτητα, αλλά κανείς δε νικά, καθώς έχουν ίδια αποθέματα μυϊκής και ψυχικής δύναμης. Έπειτα δίγλωσσες βρισιές αντικαθιστούν τα καρούμπαλα και τις μελανιές. Σε λίγο βέβαια, οι αλλεπάλληλες συγκρούσεις ξυπνούν συναισθήματα αμοιβαίας συμπάθειας και αγάπης. Μόνο ως φίλοι μπορούν τελικά να συνυπάρξουν στην ίδια γειτονιά. Όταν οι Έλληνες καλούνται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, λόγω των διωγμών της κυβέρνησης, ο Γιαγγούλης δεν μπορεί να αποδεχτεί την επιστροφή στα «πάτρια εδάφη». Μοναδική πατρίδα του είναι το Σουχούμι. Οι δύο φίλοι χωρίζονται οριστικά, αλλά κατά ένα τραγικό τρόπο ο Γκέμαλ θα ξαναβρεί μπροστά του τη λέξη «HELADOS»…
Ο γεωργιανός Nodar Dumbadze στηρίχτηκε σε προσωπικές εμπειρίες για τη συγγραφή του έργου. Το 1937, όπου εκτυλίσσεται και το έργο, οι γονείς του έφυγαν από το Σοχούμι, επειδή δυσκόλευαν οι συνθήκες διαβίωσης για τις ελληνικές μειονότητες. Ο ίδιος ο Nodar ανατράφηκε από συγγενείς, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την ορφάνια. Ένας Διάλογος θεατρικών ειδών
Η παράσταση, που σκηνοθέτησε ο Κωστής Καπελώνης, συνδυάζει ποικίλα θεατρικά είδη. Η παντομίμα παίζει σπουδαίο ρόλο σε όλη τη διάρκεια και παρεμβάλλονται σκηνές, στις οποίες διαφαίνονται ξεκάθαρα οι επιρροές από το κουκλοθέατρο και το θέατρο σκιών. Έτσι κεντρίζει το ενδιαφέρον του μικρού θεατή η αναπαράσταση των γεγονότων και παράλληλα διδάσκονται στην πράξη σημαντικά πράγματα για την τέχνη του θεάτρου. Στην ενσάρκωση τω προσώπων έγινε αρκετή δουλειά από το σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς. Οι τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί (Μαρία Εγγλεζάκη, Κατερίνα Μηλιώτη, Άρτεμις Ορφανίδου, Μαρινέλλα Βλαχάκη) ερμηνεύουν τα παιδιά και τους μεγάλους συμπρωταγωνιστές, εναλλάσσοντας ρόλους πάνω στη σκηνή με απλές, γρήγορες μεταμφιέσεις. Οι απότομες κινήσεις και οι αδέξειες επιθέσεις μεταξύ των παιδιών, προκαλούν γέλιο με την αφελή παιδικότητά τους, χωρίς βέβαια να γίνεται κατάχρηση του κωμικού στοιχείου. Τέτοιες σκηνές είναι αρκετά γνώριμες στο νεανικό και ενήλικο κοινό και με το ζωντανό παίξιμό τους αναγνωρίζουμε μέσα από αυτές κομμάτια του εαυτού μας (Το σημείο, όπου η ιδιόρρυθμη, εκκεντρική δασκάλα της μουσικής παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα στον Γκέμαλ, ανήκει στις απολαυστικότερες στιγμές της παράστασης).
Η κατασκευή του κιβωτίου (Γρηγόρης Σηφακάκης) με τις πολλαπλές χρήσεις είναι ένα εντυπωσιακό εύρημα. Δημιουργεί επιπλέον επίπεδα στη σκηνή και μεταμορφώνεται ανάλογα με την περίσταση σε ενυδρείο, εξέδρα για τις αναμετρήσεις των παιδιών κ.α. Φέρνει στο νου το κουτί, που χρησιμοποιεί ο πλανόδιος μάγος για τα θαύματά του. Το υπόλοιπο σκηνικό διαμορφώνουν λευκά υφάσματα, που παραπέμπουν σε καραβόπανο, αναδεικνύοντας το στοιχείο του ταξιδιού στην πατρίδα. Οι απαλοί χρωματισμοί των φωτισμών πάνω στο άσπρο φόντο και η μουσική (Λεωνίδας Μαριδάκης) προσδίδουν ατμόσφαιρα παραμυθιού στην παράσταση.
Η φιλία και η απόκτηση μιας πατρίδας είναι οι δύο κύριες έννοιες που αναπτύσσονται στο έργο και οι οποίες προσεγγίζονται με ιδιαίτερη ευαισθησία στη σκηνική του απόδοση. Εξάλλου, είναι πολύ σημαντικό, που το έργο ξυπνά μνήμες από το τραγικό παρελθόν της Ελλάδας και εγείρει συζητήσεις ιστορικού ενδιαφέροντος στα παιδιά. Είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσουν τα παιδιά και να ξαναθυμηθούν οι ενήλικοι θεατές, αυτά που υπέστησαν οι Έλληνες κάτοικοι των παραθαλάσσιων περιοχών της Μαύρης Θάλασσας.
Ο πρόλογος της παράστασης είναι μια εξιστόρηση του μύθου της Αργοναυτικής εκστρατείας. Ακούμε για τον Ιάσονα που ταξίδεψε στην Κοχλίδα, για να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας. Η Κολχίδα και το Σοχούμι είναι το ίδιος μέρος.
«Χανιώτικα Νέα», Τρίτη 6 Μαΐου 2003
Με αφορμή μια παράσταση
Δεν είναι εύκολο να κάθεσαι να γράφεις σχόλια για όσα εμπίπτουν στην αντίληψή σου σ’ αυτό τον τόπο – φαίνεται. Γιατί αν αναφερθείς θετικά, αυτό είθισται να γίνεται σε υπερθετικό βαθμό, οπότε ενέχει τον κίνδυνο να βρεθείς αντιμέτωπος με την συνείδησή σου – διάολε, δεν είναι δυνατόν να είναι ιδανικά όλα εδώ πέρα! Άσε που θα μπεις στην χορεία των άκριτων χειροκροτημάτων «πάσης νόσου και πάση…».
Αν πάλι, σταθείς κριτικά απέναντί τους – κι όταν λέω κριτικά εννοώ να επισημάνεις τα θετικά και τα αρνητικά τους σημεία – στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα σου προσάψουν ιδιοτέλεια, εμπάθεια κι όλη εκείνη τη σοβινιστική επιθετολογία για αντι – Χανιώτικη συμπεριφορά και στάση. Κι αν τολμήσεις να είναι καυστικά επικριτικός, έστω και για πράξεις, φράσεις και σχόλια που διατυπώθηκαν δημόσια, μαύρο φίδι που σ’ έφαγε: επικρέμαται μια χιονοστιβάδα προσωπικών και η Δαμόκλειο σπάθη μιας… θεότυφλης δικαιοσύνης.
Έτσι ο κάθε νουνεχής Χανιώτης ή μη, κλείνεται στο καβούκι του, αποφεύγει τις κακοτοπιές και αφήνει τον τόπο έρμαιο των αυτοχρισμένων ταγών των ιερών και των ορίων, όπως είναι τα κοινά μας πράγματα, τα τεκταινόμενα στην πολιτική και πολιτιστική ζωή του τόπου. Για ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια κάνει πότε πότε και την κριτική του γι’ αυτά που συμβαίνουν στην γείτονα μεγαλούπολη – έτσι, να βγάλει και το άχτι του. Δεν μπορώ όμως να μην αναφερθώ στην παράσταση που είδα χτες, τριάντα τ’ Απρίλη στην αίθουσα Βλησίδη. Γεγονός που οργανώθηκε, στήθηκε και παρουσιάστηκε από ένα φορέα του τόπου μας την Εταιρία Τέχνης «ΒΙΟΛΕΤΤΑ». Παρά τις επιφυλάξεις μου στην εισαγωγή αυτού του κειμένου, είναι μια ελάχιστη αντιπροσφορά – συνεισφορά στην κατάθεση ψυχής των συντελεστών της παράστασης προς την κοινωνία, όχι μόνο των Χανίων θα έλεγα. Ψάχνοντας να βρω τη λέξη που θα χαρακτήριζε το θέαμα που προσέφερε το σχήμα της κ. Βλαχάκη, χρειάστηκα την αρωγή του φίλου μου Σταύρου που το απεκάλεσε «πολυμορφικό».
Και ήταν έτσι!
Πολυμορφικό κείμενο. «Το Ελληνάκι του Καυκάσου», όπως και ο συγγραφέας του Νόνταρ Ντουμπατζε, είναι το έργο – άτομο με τα χίλια πρόσωπα. Πώς θ’ αντιμετωπίσεις την λαίλαπα των κοινωνικών συγκυριών αν δεν έχεις την δυνατότητα των Οβιδιακών μεταμορφώσεων – προσαρμογών για να αντέξεις τα κτυπήματα; Μεταμορφώσεων όμως που διαλεκτικά στηρίζουν μια ιδεολογία, μια πρακτική, μια αλήθεια. Που δεν αλλοτριώνουν τον φορέα τους – σε αντίθεση μ’ αυτά που μας διδάσκουν πιο πάνω- αλλά δυναμώνουν την θέλησή του και ενισχύουν την επιρροή του στον κοινωνικό του περίγυρο.
Πολυμορφική υποκριτική απόδοση. Τέσσερις γυναίκες καλούνται ν’ αποδώσουν ένα θεατροποιημένο διήγημα, σε μια διαρκή διαδικασία μεταμορφώσεων σωμάτων και ψυχών, καταστάσεων και συναισθημάτων, χώρων και χρόνων. Δεν έχει νόημα ν’ αναφερθώ σε ατομική απόδοση κάθε μιας – ποιας άλλωστε; Ήταν η συλλογική προσπάθεια που διακρινόταν απ’ την αρχή ως το τέλος και αυτή ήταν άξια συγχαρητηρίων. Γιατί προσέφερε ένα μάθημα συντροφικότητας πάνω σε μια κοινή προσπάθεια, μαζί και πέρα από το θεατρικό αποτέλεσμα.
Πολυμορφικό σκηνικό. Αυτό ναι! Ήταν κι εξ αντικειμένου πολυμορφικό, δουλεμένο από ένα μάστορα του είδους, που κι αν δεν έγραφε στο πρόγραμμα ποιος ήταν θα τον αναγνώριζε αμέσως. Έχει καταθέσει δουλειά του πολλές φορές στο κοινό των Χανίων και η μη συχνότερη αξιοποίησή του είναι απόρροια, ως φαίνεται αυτής της συνείδησης που κλωτσάει σαν μουλάρι, όταν επιχειρείται η στρέβλωσή της.
Πολυμορφική μουσική. Ένα πάντρεμα μουσικών ειδών και μορφών πάνω σε μια «α καπέλα» απόδοση, με ήχους φυσικούς, που παρήγαγαν οι ίδιοι οι ηθοποιοί με τη φωνή τους, την κίνησή τους, τα κορμιά τους και κάποια σκηνικά αντικείμενα που άλλαζαν κι αυτά κατά τις απαιτήσεις της σκηνής.
Πίσω απ’ όλα αυτά υπήρχε ένας πολυμορφικός σκηνοθέτης του οποίου την ευρηματικότητα, το ταλέντο, την αντίληψη, την αναλυτική προσέγγιση, την σύνθεση, την διδασκαλία, την ταπεινοφροσύνη και το ήθος – με μια λέξη την προσωπικότητά του- την έχουμε απολαύσει εδώ στα Χανιά και άλλοτε, όχι ιδιαίτερα παλιά, αλλά που την παρουσία του μας την στέρησε η άκαμπτη μονολιθικότητα των αυτόκλητων σωτήρων της τοπικής πολιτιστικής υποταγής. Είναι τιμή για την κ. Βλαχάκη που ενεργοποίησε αυτή την συνεργασία με τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη, πραγματοποιώντας μια υπέρβαση στις προτάσεις των κατεστημένων αρνητών του πολιτιστικού παρόντος και μέλλοντος αυτού του τόπου. Η υπέρβαση αυτή υπέδειξε και άνοιξε έναν ακόμη δρόμο: την συνεργασία του σχήματος με νέα άτομα, άγνωστα ακόμη στο καλλιτεχνικό στερέωμα, που η θεατρική τους παιδεία όμως προσφέρει εχέγγυα μιας ουσιαστικής ποιότητας και ενός νέου πνεύματος στην απόδοση κειμένων. Γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για απεγκλωβισμό από μια στείρα τοπικιστική «αξιοποίηση» καλλιτεχνικού δυναμικού που έχει εξαντληθεί σε «φορμαλιστικές» εκφράσεις αλλά και από τους αδόκιμους τηλεοπτικούς ενζενύ του «στησίματος» μπρος στο φακό και της τηλεοπτικής μανιέρας. Για την ιστορική μόνο καταγραφή θα αναφέρω εδώ τους συντελεστές της παράστασης. Διότι η κριτική στην απόδοσή τους θα τους αδικούσε. Είναι λοιπόν οι: Κωστής Καπελώνης, στην σκηνοθεσία, Γιώργης Σηφακάκης, στο σκηνικό, οι Μαρία Εγγλεζάκη, Κατερίνα Μηλιώτη, Άρτεμις Ορφανίδου και Μαρινέλλα Βλαχάκη, ηθοποιοί και ο Λεωνίδας Μαριδάκης στην μουσική.
Σ’ όλους αυτούς υποκλίνομαι σαν θεατής και απευθύνω ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ!
Μανώλης Πουλής
«Χανιώτικα Νέα», Τετάρτη 4 Ιουνίου 2003
Το Ελληνάκι του Καυκάσου
Λυρισμός και γλυκύτητα για 60 λεπτά…
«Έλα Καύκασε, έλ’ αγέρα, πάρε μ’ ως την Οδησσό…»
Γράφει η Φωτεινή Σεγρεδάκη
Ο στεναγμός των ξεριζωμένων, ως σκίρωνας ή θρακιάς, καίει τα λαβωμένα έσω τους δίχως έλεος.. Μια ωδή το έργο του Nodaz Dumbadje στη Μοίρα, τα βάσανά τους, στην ψυχής τους…
Ωραία παράσταση. Με δυσκολία.. μου ‘στρωσε να τη δω. Καλά λόγια είχα ακούσει, φίλοι με παρότρυναν οι δύο κοπέλες – ηθοποιοί στην «Πρώτη Ματιά» του Κύδωνα είχαν πειστικά λόγια, και πήγα να… ξεφυλλίσω τη Βιολέττα! Είχαν μυρωδιά τα φύλλα της…
Με εγρήγορση, με συγκίνηση, παρακολουθήσαμε. Με σκεπτικισμό με αναθύμηση. Με χαμόγελο. Με Τιμή και σεβασμό για τον θεατρικό ιδρώτα που αγλάισε τα κοριτσίστικα δροσερά γλυκά εκφραστικά πρόσωπα.
Εξαιρετικά ευέλικτη η Άρτεμις Ορφανίδου. Με εύπλαστες «μούτες» για καθαρόαιμη κωμωδία, θαυμάσιες, χαριτωμένες. Κάνει το σώμα της, ως … κορδέλλα της ρυθμικής!
Σκηνικά σημεία φυγής με στυλ, για τη Μαρία Εγγλεζάκη. Μπορεί να δώσει… «αρρενωπό κύρος» στη φωνή της, αλλά και αισθήματα στο ρόλο της.
Πειστικά σεμνός… σεμνή δηλαδή και αθώος ο… η… Κατερίνα Μηλιώτη.
Με ευαισθησία επίσης. Με διεισδύουσα ηχοχρωμία η Μαρινέλλα Βλαχάκη στην οποία ηχοχρωμία, αδιόρατα, τρυφερά, αναγνωρίζεται η καταγωγή της. Η Κρητική. «Που ν’ ο καιρός πουλάκι μου, που ν’ ο καιρός πουλί μου…».
Τραγούδησε ωραία. Ποιήτρια, ηθοποιός, αλλά κι ο μελωδικός φθόγγος της ένα πρόσθετο μέσον να την βοηθά στην Τέχνη.
Την παράσταση σκηνοθέτησε ευρηματικά, με νοστιμιές εικαστικές ο Κωστής Καπελώνης. Την μουσική – ωραία – επιμελήθηκε ο Λεωνίδας Μαριδάκης.
Τα σκηνικά και τα κουστούμια με ταχύτατες εναλλαγές και προσαρμογές επιτυχίας, ήταν του Γιώργη Σηφακάκη.
Συγχαρητήρια παιδιά. Το χειροκρότημά μας, το κατακτήσατε. Με θεατρική διαδικασία… Δημοκρατική! Δικό σας, λοιπόν.
«Χανιώτικη Ελευθεροτυπία», Σάββατο 3 Μαΐου 2003
Το Ελληνάκι του Καυκάσου στα Χανιά
Μια τρυφερή, πολιτική ιστορία, αφιερωμένη στον Ελληνισμό της πρώην ΕΣΣΔ και βασισμένη στο διήγημα του γεωργιανού συγγραφέα Νόνταν Ντουμπάτζε «HELLADOS», «το Ελληνάκι του Καυκάσου» παρουσιάζεται στη σκηνή του θεάτρου «Δ. Βλησίδης» στα Χανιά, η εταιρεία τέχνης Βιολέττα.
Μια παράσταση που παρουσιάζει με τρόπο μοναδικό και ιδιαίτερο τον δύσκολο και καθημερινό αγώνα της προσφυγιάς, ένας αγώνας που αναβιώνει καθημερινά στα μάτια μας και σήμερα. «Είναι ένα έργο γεμάτο συναισθήματα, ένα πολύ ωραίο διήγημα, τρυφερό, μια ωραία ιστορία που έχει ιστορικά και κοινωνικά στοιχεία τα οποία είναι πολύ βαθιά κρυμμένα λόγω των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν την εποχή του Ντουμπάτζε» ήταν τα λόγια του σκηνοθέτη της παράστασης Κωστή Καπελώνη, ο οποίος μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου που οργάνωσε η «Βιολέττα» τόνισε επίσης ότι στο αρχικό διήγημα δεν έγιναν μεγάλες ή πολύ μεγάλες επεμβάσεις «αλλά μόνον οι αναγκαίες». Η υπεύθυνη της εταιρείας ηθοποιός Μαρινέλλα Βλαχάκη μίλησε για όλα αυτά που την έκαναν να προτείνει το ανέβασμα της συγκεκριμένης παράστασης στον κ Καπελώνη.
«Όταν διάβασα το διήγημα ενθουσιάστηκα με τον τρόπο που ο συγγραφέας προσέγγιζε το τεράστιο θέμα του Ελληνισμού του Πόντου. Τα βαθιά νοήματα δίνονταν με λεπτότητα αμεσότητα και χιούμορ» ανέφερε εκφράζοντας την εκτίμηση για το ήθος του σκηνοθέτης αλλά και τις τεράστιες δυνατότητες των ηθοποιών.
Στον ΝΤουμπάτζε αναφέρθηκε η ηθοποιός Κατερίνα Μηλιώτη υπογραφμμίζοντςα πως «τον ίδιο και το έργο του χαρακτήριζε ένα εξαιρετικό χιούμορ που το καλλιέργησε παράλληλα με την περιγραφική του ικανότητα», ενώ η Μαρία Εγγλεζάκη, αναφέρθηκε στον χωροχρόνο του έργου και στις ιδιαιτερότητες που το χαρακτηρίζουν.
Από την πλευρά του ο Λεωνίδας Μαριδάκης, που επιμελήθηκε της μουσικής επεσήμανε πως «η μουσική του έργου έχει σχέση με την μουσική παράδοση της Ανατολικής Μεσογείου» ενώ ο Γιώργης Σηφακάκης που έφτιαξε τα σκηνικά σημείωσε ότι το όλο έργο του θύμισε τα παιδικά του βιώματα και τόνισε την απλότητα και την πρακτικότητα του όλου σκηνικού αφού «το θέατρο είναι για τους ηθοποιούς δεν χρειάζεται σκηνικό και μεγάλα πράγματα».
Η παράσταση ξεκίνησε να παρουσιάζεται από χθες και συνεχίζεται κάθε βράδυ στις 9.30 μέχρι και την Κυριακή στο θεατράκι «Δ. Βλησίδης». Το Σαββατοκύριακο παραστάσεις θα πραγματοποιούνται και το απόγευμα στις 7.
